SEMAR DUDING NGISOR
Nglambang ake yen Semar iku
Manungso sing bisa menehi piwulang lan pitutur
sarto peduli marang wong cilik
SEMAR DUDING NGAREP
Nglambang ake yen Semar iku
Manungso sing bisa menehi piwulang lan pitutur
sarto menehi dalan kang bener becik
SEMAR DUDING ING NDUWUR
Nglambang ake yen Semar iku
Manungso sing bisa menehi pitutur lan nyeneni marang pimpinan
sing lakune ora bener lan ora becik
Semar utawi Kyai Semar Badranaya inggih punika salah
satunggaling punakawan Pandhawa ingkang asring paring pituduh lan kathah kawicaksanan.
Semar punika taksih sadhèrèk kaliyan Batara Manikmaya lan Antogo.
Semar tansah ngabdi dhateng para
ksatria ingkang nggadhahi pakarti ingkang luhur. Kosok wangsulipun, Antogo tansah
ngabdi dhateng ksatria ingkang pakartinipun awon.
Semar, Manikmaya, lan Togog
dipunripta Sang Hyang Wisesa
saking tigan.
Wonten ing satunggaling prastawa adu pepatén, Semar ngeleg gunung saéngga
wujudipun dados boten karuwan.
Sasampunipun menika, Semar dados pangayom utawi pamongipun anak-putunipun Bathara Guru saking sedaya anceman lan serangan angkara murka.
kanthi cara premati dipunwedharaken tegesipun Semar miturut tiyang Jawi, Semar
punika sumbering cahya, déwa kasuburan, misteri (samar), Sang Hyang Maya, cahya
buwana.
Asal-usulipun
Semar
Miturut Hazeu, Semar menika
satunggaling paraga ingkang asalipun asli saking Indonesia
sanés saking India
malah dados “nenek moyang” Jawa Asli. Miturut Dr. F. Magnis
Suseno, Semar nggadhahi pangaribawa
minangka “nenek moyang” raja-raja Jawa, lan dados pamong lan danyang Pulo Jawa.
"Nenek Moyang" puniko saged kasebat LELUHUR, inggih meniko tiyang ingkang sampun sedo ananging kagungan kekiyatan utawi kasekten saenggo dados panutan ipun para tiyang ingkang gesang sak bibaripun. Leluhur saking tembung luhur ingkang artosipun agung, ageng,inggil, luhung, linangkung. Pramilo puniko tiyang Jawa utawi Jawi sak estu estu ngormati dumateng para leluhur ipun.
"Nenek Moyang" puniko saged kasebat LELUHUR, inggih meniko tiyang ingkang sampun sedo ananging kagungan kekiyatan utawi kasekten saenggo dados panutan ipun para tiyang ingkang gesang sak bibaripun. Leluhur saking tembung luhur ingkang artosipun agung, ageng,inggil, luhung, linangkung. Pramilo puniko tiyang Jawa utawi Jawi sak estu estu ngormati dumateng para leluhur ipun.
Wonten maneka warni pamanggih (versi)
malih babagan asal-usulipun Semar. Ananging sedaya nyebataken bilih Semar
menika panjilmaan déwa.
Naskah Serat
Kanda nyariyosaken, panguwaos kahyangan
ingkang asma Sanghyang Nurrasa
kagungan kalih putra ingkang namanipun Sanghyang Tunggal lan Sanghyang Wenang.
Saking Sanghyang Wenang salajengipun dipunwarisaken dhateng putranipun ingkang
asma Bathara Guru. Sanghyang Tunggal lajeng ngrumat
para ksatria trahipun Bathara Guru, kanthi asma Semar (Sanghyang Tunggal
gantos asma dados Semar).
Pagesanganipun
Semar
Sanajan Semar dados “pamong”
(pamomong ingkang wicaksana), dereng kathah ingkang mangertos bilih Semar
menika taksih sadhèrèk kandhung Bathara Guru (rajanipun para dewa).
Semar kagungan garwa ingkang
asmanipun Déwi Kanistri. Garwanipun dipuntilar amargi
Semar ngabdi dhateng para ksatriya ingkang mbela kabecikan.
Garwanipun menika wicaksana sipatipun pramila paring idin dhumateng Semar.
Pagesanganipun Semar menika prasaja sanget. Panjenenganipun boten mentingaken
lahiriyah, ananging ingkang dipunwigatosaken menika pengalaman batin lan
kawasisanipun.
Babagan menika ingkang dadosaken Semar tansah kagungan pikiran saé (“positive
thinking”), tansah mendhet pamundhutan kanthi tetimbangan ingkang mateng.
Ing pewayangan
gagrag Jawa Tengah lan sawetara Jawa Wetan, Semar menika kagungan putra:
Ing Cirebon
lan Kuningan,
Jawa Kulon, Semar kagungan putra:
Ing sapérangan Jawa Wétan,
putranipun Semar menika Besut.
Ing gagrag Banyumasan,
putranipun Semar inggih menika:
- Bawor
- Garéng
- Petruk
Semar menika titisanipun Sanghyang Ismaya. Ing sarasilah Parisawuli karangan Rangga Warsita, Semar utawi Smara menika keturunan Sanghyang Ismaya.
Janggan (penulis) Smara iku dhaup klawan Dewi Kanistri,
putri Bathara Hira.
Bojo sira arsa mardi kamardikan,
ajwa samar sumingkiring dur-kamurkan.
Artosipun:
Tiyang ingkang di wastani Mardika inggih tiyang engkang saged mandiri mboten kejajah dening hawa nafsu bab kadonyan, lan mboten samar gesangipun sebab ingkang dipun padosi tiyang Jawi inggih Sampurno ing gesang.
Mardika artinya “merdekanya jiwa dan
sukma”, maksudnya dalam keadaan tidak dijajah oleh hawa nafsu dan keduniawian,
agar dalam menuju kematian sempurna tak ternodai oleh dosa. Manusia jawa yang
sejati dalam membersihkan jiwa (ora kebanda ing kadonyan, ora samar marang
bisane sirna durka murkamu) artinya : “dalam menguji budi pekerti secara
sungguh-sungguh akan dapat mengendalikan dan mengarahkan hawa nafsu menjadi
suatu kekuatan menuju kesempurnaan hidup”.
Sumber:
http://jv.wikipedia.org/wiki/Semar
MONGGO
DIPUN PIRSANI VEDIO NIPUN DATENG Youtube:
Tidak ada komentar:
Posting Komentar